استفاده از ایمنی درمانی برای درمان آلزایمر

به تازگی، محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس راهی متفاوت و امیدوارکننده برای حذف پلاک‌های مضر پیدا کرده‌اند: با کمک ارسال مستقیم سلول‌های ایمنی برای مصرف آنها.

در مطالعه‌ای که در 3 آوریل در Science Translational Medicine منتشر شد، محققان نشان دادند که فعال کردن سلول‌های ایمنی به نام میکروگلیا با یک آنتی‌بادی، پلاک‌های آمیلوئید را در مغز کاهش می‌دهد و ناهنجاری‌های رفتاری را در موش‌های مبتلا به بیماری شبیه آلزایمر کاهش می‌دهد.

این رویکرد می تواند پیامدهایی فراتر از آلزایمر داشته باشد. توده‌های سمی پروتئین‌های مغز ویژگی‌های بسیاری از بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی، از جمله بیماری پارکینسون، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و بیماری هانتینگتون هستند. با تشویق نتایج مطالعه، محققان در حال بررسی سایر روش‌های ایمنی درمانی بالقوه – داروهایی که سیستم ایمنی را مهار می‌کنند – برای حذف پروتئین‌های ناخواسته از مغز هستند که اعتقاد بر این است که سایر بیماری‌ها را پیش می‌برند.

نویسنده ارشد این مطالعه، Marco Colonna، توضیح  می دهد که “با فعال کردن میکروگلیا به طور کلی، آنتی بادی ما می‌تواند پلاک‌های آمیلوئید بتا را در موش‌ها حذف کند و به طور بالقوه می‌تواند پروتئین‌های مضر دیگر را در سایر بیماری‌های عصبی از جمله بیماری پارکینسون پاک کند.”

میکروگلیا پلاک ها را احاطه می کند تا سدی ایجاد کند که گسترش پروتئین آسیب رسان را کنترل می کند. آنها همچنین می توانند پروتئین های پلاک را بلعیده و از بین ببرند، اما در بیماری آلزایمر معمولا این کار را نمی کنند. منبع انفعال آنها می تواند ناشی از پروتئینی به نام APOE باشد که جزئی از پلاک های آمیلوئید است. Yun Chen، نویسنده اول این مطالعه، توضیح داد که پروتئین های APOE موجود در پلاک به گیرنده ای – LILRB4 – روی میکروگلیاهای اطراف پلاک ها متصل می شوند و آنها را غیرفعال می کنند.

به دلایلی که هنوز ناشناخته است، محققان دریافتند که در موش‌ها و افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، میکروگلیاهایی که پلاک‌ها را احاطه کرده‌اند، LILRB4 را تولید کرده و روی سطح سلول‌شان قرار می‌دهند، که توانایی آن‌ها را برای کنترل تشکیل پلاک‌های مخرب پس از اتصال به APOE مهار می‌کند. یکی دیگر از نویسندگان همکار، جینچائو هو، دکترا، که اکنون عضو هیئت علمی بیمارستان کودکان دانشکده پزشکی دانشگاه ژجیانگ در استان ژجیانگ، چین است، موش هایی را که دارای پلاک های آمیلوئیدی در مغز بودند با یک آنتی بادی خانگی که مانع از اتصال APOE به LILRB4 می شد، درمان کرد . پس از کار با Yongjian Liu، دکترای رادیولوژی در موسسه رادیولوژی Mallinckrodt دانشگاه واشنگتن،  به این مطلب رسید که میکروگلیای فعال شده می تواند پلاک های بتا آمیلوئید را ببلعد و پاک کند.

پاکسازی پلاک‌های بتا آمیلوئید در موش‌ها همچنین رفتارهای پرخطر را کاهش می‌دهد. افراد مبتلا به AD ممکن است برای اطلاع از تصمیمات خود حافظه ای از تجربیات گذشته نداشته باشند. آنها ممکن است رفتار پرخطری داشته باشند و آنها را در معرض کلاهبرداری یا سوء استفاده مالی قرار دهند. درمان موش ها با آنتی بادی برای پاک کردن پلاک ها، نویدبخش تغییر رفتار بود.

پس از تشکیل پلاک‌های آمیلوئید بتا در مغز، پروتئین مغز دیگری به نام تاو در داخل نورون‌ها پیچیده می‌شود. در این مرحله دوم بیماری، نورون ها می میرند و علائم شناختی ایجاد می شود. چن توضیح داد که سطوح بالای LILRB4 و APOE در بیماران مبتلا به AD در این مرحله بعدی مشاهده شده است. این امکان وجود دارد که مسدود کردن پروتئین ها از تعامل و فعال کردن میکروگلیا می تواند مراحل بعدی بیماری را تغییر دهد. در مطالعات آتی، محققان این آنتی بادی را در موش‌های دارای درهم تنیدگی تاو آزمایش خواهند کرد

 داروهایی که مستقیماً پلاک های آمیلوئید را هدف قرار می دهند، می توانند یک عارضه جانبی بالقوه جدی ایجاد کنند. در بیماران مبتلا به آلزایمر، پروتئین های آمیلوئید بر روی دیواره رگ های مغز و همچنین سایر قسمت های بافت مغز تجمع می یابد. برداشتن پلاک ها از رگ های خونی مغز می تواند باعث تورم و خونریزی شود، یک عارضه جانبی به نام ARIA. این عارضه جانبی در برخی از بیمارانی که داروی Lecanemab دریافت می کنند، دارویی که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان آلزایمر تایید شده است، دیده می شود. موش‌های مورد استفاده در این مطالعه فاقد پلاک‌های آمیلوئیدی روی رگ‌های خونی بودند، بنابراین محققان نمی‌توانستند ارزیابی کنند که هنگام برداشتن پلاک‌های رگ‌های خونی چه اتفاقی می‌افتد.

آنها در حال کار با یک مدل موش متفاوت هستند – مدلی که پلاک هایی روی شریان های مغز دارد – تا بفهمند آیا این رویکرد جدید خطر ARIA را نیز به همراه دارد یا خیر.